Voor wie is economie?

Tachibanaki (2006) schrijft dat het standpunt dat gelijke equity (gelijke distributie van inkomen) opgeofferd moet worden om efficiency (zoals de groei van de economie) te behalen een veel besproken kwestie in economische discussies is. Dat het tot debat komt dat Japan een ongelijker wordt op het gebied van inkomen gaat in tegen “a popular belief that Japan is a country of equality”. Tachibanaki geeft niet aan wie dit denkt en waarom het populair is geworden om zo te denken, maar wel dat het percentage van mensen die leven in armoede laag lag voor lange tijd en er geloofd werd dat er een grote mate van gelijkheid was in inkomstendistributie (Tachibanaki 2006, 1). Jones (2007) geeft aan dat in 1976 de OECD gegevens van Japan vergeleken werd met Noorwegen en Zweden met als conclusie dat Japan een samenleving was met zeer gelijke inkomstendistributie.      

Continue reading “Voor wie is economie?”

Dag 18: Terrourisme

Ik lees dat men het terrourisme wil bevorderen In Japan. De Olympische spelen moeten een belangrijke impuls zijn, zo lees ik. Dan verwacht Premier Shinzo Abe dat het aantal terrouristen de 20 miljoen passeert. In 2050 moeten er dat 50 miljoen worden. Dat is in een land dat erg buitenlanderschuw is nogal wat. Vooral uit Azië verwacht Shinzo Abe veel bezoekers. China heeft er nu al 100 miljoen en Korea 15 miljoen en Thailand 35 miljoen. En de Fillipijnen een slordige 6,6 miljoen. Vakantie vieren is hot. In 1960 ging nog niemand op vakantie.

Continue reading “Dag 18: Terrourisme”

Dag 24: KFC

Het barst in Japan van de Amerikaanse ketens. Starbucks zit op elke hoek, McDonalds domineert alle A-locaties, KFC als je meer van kip met een geheim recept houdt. Wendy’s weet zijn groeistrategie te realiseren, Tucanos is hier een begrip, Smoothy King voor de hippe Japanner, Marriott voor de gesettelde midlife man en in dit rijtje niet te vergeten Yoghurtland.

Continue reading “Dag 24: KFC”

Dag 25: Kyoto stad

Vrijwel alle huizen in Kyoto zijn beige-achtig met wat bruin hier en daar. De meeste zijn een benedenverdieping en een 2de verdieping. Er zijn drie bouwperioden dominant lijkt het. Er zijn nog de oude houten huizen, niet al te veel meer. Er zijn huizen die daar wat op lijken maar moderner zijn, veelal van stenen en er zijn huizen die er heel nieuw uitzien. Ik schat dat het 3 perioden zijn. De houten huizen staan er al van voor de 2de wereldoorlog, de wat modernere zijn daarna gebouwd en de nieuwe zijn van de laatste 10 jaar. De laatsten zijn van plastic lijkt het wel. Als je op de muren klopt klinkt het hol. Geen steen of beton te bekennen. Er is in de laagbouw weinig beton te bekennen. De tussenperiode zijn veelal wel naar de stijl gebouwd van de houten huizen, maar dan van meer moderne materialen. Het ziet eruit alsof de stad nog niet zo lang geleden gebouwd is. Dat heeft te maken, lees ik hier en daar met het gewoon afbreken van het bestaande en er nieuwbouw voor in de plaats zetten.

Continue reading “Dag 25: Kyoto stad”

Dag 26 Verstenen

De tempel Ryoan-ji is wereldvermaard omdat er een zentuin ligt met 15 stenen en daaromheen riviergrind geharkt. Waar je ook staat, je ziet één steen niet. Ik las daarover toen ik in Nederland was. Ik zocht de foto’s op op internet. Welk briljant wiskundig brein had dat bedacht, zo contempleerde ik. Ik schreef er zelfs over. Dat je dat niet alleen kon ontwerpen, maar ook, dat je er zo maar op komt. Ik zet 15 stenen zo neer dat je er steeds maar 14 ziet. In mijn fantasie waren ze allemaal even groot. Ik had enkelvoudig beeld van een eeuwenoud volk dat al in 1450 tot zo’n werk in staat was. En ook het beeld dat alle Japanners nog half samurai zijn, de Keizer nog invloed heeft op het dagelijks leven en vooral dat het er heel duur is. Ik blijf ‘ollander.

Continue reading “Dag 26 Verstenen”

Dag 27 Ambigu

We begonnen de reis naar Japan met een verhaal over ambiguïteit. En een verhaal over liminaliteit. Over ons beeld van Japan middels de boeken die we gelezen hadden, de films die we gezien hadden en in minder mate de terrouristische informatie uit gidsjes. Als je die laatste zou moeten geloven, dan is Japan een aaneenschakeling van oude tempels en een overdadige historie.

Continue reading “Dag 27 Ambigu”

Dag 28: beelden

Een beeld is een plaatje. Een plat meestal vierkant ding waar een afbeelding op staat. De meeste mensen verwarren dat beeld met de werkelijkheid. Ze pakken een foto en zeggen, “kijk daar ben ik geweest.” Dat lijkt me stug. Het volksgeloof daarin is ongelimiteerd gezien de hele horde selfies makende mensen die ik dagelijks zie, en die dan die bijeengeraapte pixels opsturen naar andere plaatjeskijkers.

Over hoe je beeld maakt kun je eeuwig bezig zijn. Maar verwar een beeld nooit met de werkelijkheid, zo die bestaat. Beelden kunnen hooguit helpen om je iets te herinneren over daar en toen, maar zeg nooit, “kijk dat ben ik.” Beelden kunnen helpen om je je iets voor te stellen maar als je “daar en dan” dan bent, is het altijd anders. Het platgeslagen stukje wereld in een plaatje blijkt opeens in een samenhang te passen.

Continue reading “Dag 28: beelden”

Dag 29: Laat je zelf zien

Ed van de Elsken kreeg op zijn 63ste prostaatkanker en was op zijn 65ste overleden in 1990. Hoe kan ik over Japan schrijven en geen enkele keer deze inspirator en groot mens noemen? Ed van der Elsken is 15 keer in Japan geweest. Hij zegt dat hij in die periode wel 2 jaar over straat gezworven heeft met zijn camera. Vanaf 1959, mijn geboortejaar. Een boek met alles wat je aan mensen op straat tegenkomt was het resultaat en voordat hij stierf was hij druk bezig een overzichtsexpositie te maken van al zijn werk in Japan. Ik meen in zijn laatste film, Bye (1990), die over zijn eigen dood en aftakeling gaat, doet ie een oproep aan iedereen die kunst wil maken om minimaal een keer naar Japan te gaan. Desnoods beroof je een bank, zegt hij dan, maar ga. Dat leek me een goed plan, ik zoek nog een paar maatjes voor de volgende keer, want de huidige banken zijn niet zo geëquipeerd voor een ludieke overval. Alleen wat dorre adviseurs in geldzaken zonder mandaat, maar geen cent meer te bekennen. Andersom zijn ze daar de beste in.

Continue reading “Dag 29: Laat je zelf zien”

Dag 30 Osaka

Alles komt in drieën, behalve de rest. Osaka is de derde stad die we bezoeken. Osaka kent zelf ongeveer 3 miljoen inwoners en als iedereen komt shoppen, zijn er 4,5 miljoen aanwezigen. Samen met Kyoto en steden zoals Nara wordt het Groot-Osaka genoemd. Daarin leven ongeveer 20 miljoen mensen. De treinreis van het centrum van Kyoto naar het centrum van Osaka duurt een ruim halfuur. Alleen maar stad aan beide zijden van het spoor.  In de verte de bergen.

Continue reading “Dag 30 Osaka”

Dag 31: paspoort

Paspoort kwijt. Voor het eerst in mijn leven. Natuurlijk ligt daar weer een menselijke, al te menselijke conditie aan ten grondslag. De afgelopen halve eeuw dat ik reisde, legde ik mijn paspoort op een veilige plek op mijn verblijfplaats en dacht pas weer aan dat absurde document, maar oh zo betekenisvol voor mensen die denken dat grenzen bestaan en vooral degenen die er een muur op kunnen bouwen, op de dag van vertrek. De dag van terugkeer werd het paspoort dan veilig opgeborgen op een makkelijk te bereiken plek, zoals een jaszak en vier keer getoond. Een keer bij de balie van de luchtvaartmaatschappij, een keer bij de douane en vaak een keer bij het instappen van het vliegtuig. En op de aankomstplek, een keer aan de douane. Dat was het wel. Maar als je dat illusoir boekje met stempels niet hebt, kom je het land niet meer uit.

Continue reading “Dag 31: paspoort”

Dag 32: Pure porno

Een convenientstore is iets wat het midden houdt tussen een goedkope hapjeszaak en een mini supermarket. Je kunt er een al dan niet op te warmen maaltijd krijgen, altijd in plastic, zuivel en bananen, nootjes en snacks en patat, ook in plastic, wat algemene huiswaren van zeep tot afwas sponsjes, alles in plastic, algemene tijdschriften dagbladen en er staat een heel schap met pornotijdschriften en ook hier alles in plastic. En niet te vergeten soep die kun je in plastic bakjes opscheppen. De hele winkel stinkt ernaar. De zaterdagse inkopen worden er niet gedaan. Soms omringen de convenientstores een supermarkt.

Continue reading “Dag 32: Pure porno”

Dag 35: La condition humaine

We zijn nog een dag naar Osaka gegaan. Het eten in Japan is anders dan in de rest van de wereld, maar zeker dat wat ze maken in de terrouristenplekken in Kyoto, heeft de neiging om zich aan te passen aan wat de restauranthouders denken dat terrouristen willen. Daarnaast is het wel een keuken met duizenden liflafjes en is de smaak van dashi, umami, de vijfde smaak, naast zoet zuur bitter en zout, maar de keuken is voor ons wat ongedifferentieerd. Ook hier mierenneuken op de vierkante millimeter. De typische eigenschap van echt verse vis is dat het smaakloos en geurloos is. Dus sashimi en shushi zijn op hun best als je alleen de textuur hebt om het verschil te merken tussen de 100den soorten vis en schelpdieren die ze hier serveren. Hoe smaaklozer hoe beter. En hier hebben ze de beste. Je wilt nergens op de wereld meer sashimi, als je het in Osaka of Tokyo hebt gegeten. De variëteit is onovertroffen en in sommige gevallen leeft de vis of het beest nog, en dan niet bij wijs van spreken. Honit soit que mal y pense, want wij eten ook oesters.

Continue reading “Dag 35: La condition humaine”