The Faketory working, researching and making art in Amsterdam: What do you contribute to the world?
Japan, The ambiguous and me. Zo noemt Kenzabaru Oe zijn lezing als laureaat van de Nobelprijs in 1994. In zijn verhaal tracht hij die ambiguïteit onder woorden te brengen. Continue reading “Dag 1: Japan, The ambiguous and me.”
Emperor Meiji besluit in 1886: Knowledge shall be sought all over the world, and thereby the foundations of imperial rule shall be strengthened. Continue reading “Dag 2: Knowledge shall be sought all over the world”
Het ontraadselen van het warme bad van de Japanse Samenleving. Dat lijkt de opdracht. Dat ze ondoorgrondelijk zijn, zoals het vooroordeel stelt, lijkt me ook een vorm van gebrek aan aandacht. Continue reading “Dag 4: Het ontraadselen van het warme bad van de Japanse Samenleving”
Governmentality: the way governments try to produce the citizen best suited to fulfill those governments’ policies (Foucault 1991). Oftewel, de kunst van het regeren.
De Shinkansen rijdt in 2 uur en 18 minuten sharp naar Kyoto met een stop. De 370 kilometer per uur voelen niet zo aan, er is nauwelijks geluid dan wat gezoem en zeker niet het gevoel dat je in de trein zit. Continue reading “Dag 7: Google ergo sum”
We letten beter op, of we buitenlanders zien. We zijn niet in staat om te zien of er sprake is van Koreanen of Chinezen. Continue reading “Dag 9: De hebzucht van het er-geweest-zijn”
De Amerikaanse sociaal-psycholoog Karl Weick beweerde dat organiseren gelijk stond aan het reduceren van ambiguïteit. Continue reading “Dag 11: Please do not anything”
Wat me vandaag binnenviel tijdens het wandelen is dat ik aan mijn eigen gedachten genoeg heb. Continue reading “Dag 12: Eindhalte”
We zijn in het oude Kasteel Nijo. De eerste keer dat we een terrouristische attractie bezoeken. Continue reading “Dag 13: Nijo”
Een kas in de botanische tuin van Kyoto met een afdeling “Perennial and Useful Plants Garden” “Plants that we can use for our benefit,” lees ik. Continue reading “Dag 14: Translation is always a treason”
De vraag is hoe je een land en zijn volk onderzoekt. Of in het algemeen, hoe je sociale verbanden en samenlevingen onderzoekt.
Continue reading “Dag 17: Leren kijken is een van de lastigste dingen die een mens te doen heeft”
Ik lees dat men het terrourisme wil bevorderen In Japan. De Olympische spelen moeten een belangrijke impuls zijn, zo lees ik. Dan verwacht Premier Shinzo Abe dat het aantal terrouristen de 20 miljoen passeert. In 2050 moeten er dat 50 miljoen worden. Dat is in een land dat erg buitenlanderschuw is nogal wat. Vooral uit Azië verwacht Shinzo Abe veel bezoekers. China heeft er nu al 100 miljoen en Korea 15 miljoen en Thailand 35 miljoen. En de Fillipijnen een slordige 6,6 miljoen. Vakantie vieren is hot. In 1960 ging nog niemand op vakantie.
Continue reading “Dag 18: Terrourisme”
De opera La Traviata, De Dolende van Verdi gaat over de prostituee Violetta, men noemde dat wat wolliger ‘courtisane’, die in 1853 voor het eerst werd opgevoerd. De Film Akasen Chitai (Straat van de Schaamte) van Kenji Mizoguchi uit 1956 gaat over vijf prostituees die in een hoerenhuis werken in de toenmalige hoerenbuurt Yoshiwara van Tokyo.
Continue reading “Dag 19: De Dolende”
Het barst in Japan van de Amerikaanse ketens. Starbucks zit op elke hoek, McDonalds domineert alle A-locaties, KFC als je meer van kip met een geheim recept houdt. Wendy’s weet zijn groeistrategie te realiseren, Tucanos is hier een begrip, Smoothy King voor de hippe Japanner, Marriott voor de gesettelde midlife man en in dit rijtje niet te vergeten Yoghurtland.
Continue reading “Dag 24: KFC”
De tempel Ryoan-ji is wereldvermaard omdat er een zentuin ligt met 15 stenen en daaromheen riviergrind geharkt. Waar je ook staat, je ziet één steen niet. Ik las daarover toen ik in Nederland was. Ik zocht de foto’s op op internet. Welk briljant wiskundig brein had dat bedacht, zo contempleerde ik. Ik schreef er zelfs over. Dat je dat niet alleen kon ontwerpen, maar ook, dat je er zo maar op komt. Ik zet 15 stenen zo neer dat je er steeds maar 14 ziet. In mijn fantasie waren ze allemaal even groot. Ik had enkelvoudig beeld van een eeuwenoud volk dat al in 1450 tot zo’n werk in staat was. En ook het beeld dat alle Japanners nog half samurai zijn, de Keizer nog invloed heeft op het dagelijks leven en vooral dat het er heel duur is. Ik blijf ‘ollander.
Continue reading “Dag 26 Verstenen”
We begonnen de reis naar Japan met een verhaal over ambiguïteit. En een verhaal over liminaliteit. Over ons beeld van Japan middels de boeken die we gelezen hadden, de films die we gezien hadden en in minder mate de terrouristische informatie uit gidsjes. Als je die laatste zou moeten geloven, dan is Japan een aaneenschakeling van oude tempels en een overdadige historie.
Continue reading “Dag 27 Ambigu”Paspoort kwijt. Voor het eerst in mijn leven. Natuurlijk ligt daar weer een menselijke, al te menselijke conditie aan ten grondslag. De afgelopen halve eeuw dat ik reisde, legde ik mijn paspoort op een veilige plek op mijn verblijfplaats en dacht pas weer aan dat absurde document, maar oh zo betekenisvol voor mensen die denken dat grenzen bestaan en vooral degenen die er een muur op kunnen bouwen, op de dag van vertrek. De dag van terugkeer werd het paspoort dan veilig opgeborgen op een makkelijk te bereiken plek, zoals een jaszak en vier keer getoond. Een keer bij de balie van de luchtvaartmaatschappij, een keer bij de douane en vaak een keer bij het instappen van het vliegtuig. En op de aankomstplek, een keer aan de douane. Dat was het wel. Maar als je dat illusoir boekje met stempels niet hebt, kom je het land niet meer uit.
Continue reading “Dag 31: paspoort”Natuurlijk kent iedereen de uitstekende vertaling van het boek La condition humaine uit 1933 dat onovertreffelijk vertaald werd door E. Du Perron, als het menselijk tekort, de niet zo fortuinlijke vriend van Menno ter Braak.
Continue reading “Dag 34: Heat”
We zijn nog een dag naar Osaka gegaan. Het eten in Japan is anders dan in de rest van de wereld, maar zeker dat wat ze maken in de terrouristenplekken in Kyoto, heeft de neiging om zich aan te passen aan wat de restauranthouders denken dat terrouristen willen. Daarnaast is het wel een keuken met duizenden liflafjes en is de smaak van dashi, umami, de vijfde smaak, naast zoet zuur bitter en zout, maar de keuken is voor ons wat ongedifferentieerd. Ook hier mierenneuken op de vierkante millimeter. De typische eigenschap van echt verse vis is dat het smaakloos en geurloos is. Dus sashimi en shushi zijn op hun best als je alleen de textuur hebt om het verschil te merken tussen de 100den soorten vis en schelpdieren die ze hier serveren. Hoe smaaklozer hoe beter. En hier hebben ze de beste. Je wilt nergens op de wereld meer sashimi, als je het in Osaka of Tokyo hebt gegeten. De variëteit is onovertroffen en in sommige gevallen leeft de vis of het beest nog, en dan niet bij wijs van spreken. Honit soit que mal y pense, want wij eten ook oesters.
Continue reading “Dag 35: La condition humaine”
Hiroshima mon amour. 75 jaar geleden vielen twee atoombommen op Nagasaki en Hiroshima. Dat is inmiddels zo lang geleden dat het geschiedenis is geworden. Niets van wat we zien in onze reis van 6 weken wijst naar deze gebeurtenissen.
Dat geldt overigens voor alle gebreken die de mensheid op andere plekken openlijk kwellen. Geen zwervers, geen armoe, geen sexuele uitbuiting, geen misdaad, geen ernstige ziekten. Ooit waren de Yakuza, de Japanse maffia, een duidelijk deel van het Japanse straatbeeld. Nu is het een misdaad om lid te zijn van de Yakuza en dus zie je die niet meer. Maar betekent dat ook dat ze weg zijn? In veel films zie je geweld door jongeren tegen bejaarden en zwervers, zoals in de film Tokyo Godfathers uit 2003. Twee gestalts waarvan we niet kunnen uitmaken wat er gebeurt en wat niet, anders dan dat we het ons zouden kunnen voorstellen. Geen Yakuza meer? Heeft Takeshi Kitano dan al zijn films uit zijn duim gezogen? Volgens de media wel. Ik lees allerlei zoetsappige verhalen over ex yakuza die aan het soliciteren zijn en hun tatoeages weg laten branden en andere die nu een Udon restaurant hebben.
Continue reading “Dag 38: Hiroshima mon amour”
Toen we 6 weken geleden aankwamen op Narita Airport, hadden we niet meer in ons hoofd dan de vele boeken, films, kunstwerken en verhalen uit kranten en foto’s uit het boek De ontdekking van Japan van Ed van der Elsken. Ik was er 20 jaar geleden een keer een week geweest, het was en bleef een droom maar een te dure droom. Ik herinner me alleen de winkelstraten van Ginza, de paleistuinen en dat een grapefruit 10 euro koste op straat en we voor 300 dollar per nacht een hotelkamer hadden waar net de koffer in paste. Donna zat nog in de kinderwagen.
Ervaren is de krachtigste vorm van kennen. Het leert je veel over de wereld en veel over jezelf. Ik kan alleen maar hetzelfde zeggen als Ed van der Elsken. “Beroof desnoods een bank maar ga”. En “Laat jezelf zien.” Of zoals Nietzsche een beetje plat zei: Het leven zet aan tot denken en het denken tot leven. Onze vriend wandelde het liefst alleen. Dat is een gemis, dat alleen, hoe mooi Sils Maria ook is.
Continue reading “Dag 42: cogito ergo ambulo”